SZKOLENIE SPRAWDZAJĄCE – SELEKCJA LOTNICZA w DĘBLINIE

SZKOLENIE SPRAWDZAJĄCE – SELEKCJA LOTNICZA w DĘBLINIE

Dariusz BOGUSZ-LOTNICZA AKADEMIA WOJSKOWA

            Zanim przyszli piloci wojskowi zasiądą za sterami superszybkich samolotów muszą przejść szkolenie na lekkich samolotach tłokowych i symulatorach w celu sprawdzenia  ich predyspozycji lotniczych. Jest to warunek konieczny do rozpoczęcia nauki w Lotniczej Akademii Wojskowej, jedynej uczelni w Polsce kształcącej pilotów wojskowych. Pomyślne przejście tego etapu szkolenia jest pierwszym krokiem do spełnienie marzeń o lataniu. Dla tych, którzy nie przejdą tego testu umiejętności lotniczych oznacza to koniec marzeń o lataniu. Szkolenie sprawdzające umożliwia także oszczędność pieniędzy podatników, ponieważ dokonuje się selekcji kandydatów nie rokujących powodzenia w szkoleniu lotniczym, które jest najdroższym typem szkolenia na świecie.

            W latach 2006 – 2016 szkolenie sprawdzające (wtedy nazywane selekcyjnym) prowadzone było w aeroklubach na terenie całego kraju. Obecnie, szkolenie sprawdzające realizowane jest w Akademickim Centrum Szkolenia Lotniczego LAW w Dęblinie na lekkich samolotach tłokowych i ma zapewnić przygotowanie kandydatów na pilotów do dalszego szkolenia. Szkolenie sprawdzające zajmuje ważne miejsce w procesie rekrutacji, którego jest częścią. Jest to modyfikacja szkolenia selekcyjnego realizowanego w latach 2006 – 2016, kiedy to kandydaci realizowali szkolenie teoretyczne w ilości 130 godzin i wylatywali 20 godzin w powietrzu.

Dla kandydatów, którzy przeszli pozytywnie badania w Wojskowej Komisji Lotniczo-Lekarskiej w Warszawie i uzyskali orzeczenie o zdolności do pełnienia służby na stanowiskach pilotów, kolejnym etapem związanym z kwalifikacją do zdobycia zawodu pilota wojskowego, jest szkolenie sprawdzające predyspozycje lotnicze. O ile na etapie składania dokumentów trudno jest skutecznie ocenić predyspozycje lotnicze kandydata, to szkolenie sprawdzające  realizowane w trakcie rekrutacji do Lotniczej Akademii Wojskowej daje taką możliwość i powinno zapewnić wstępną selekcję.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 grudnia 2016 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie służby wojskowej kandydatów na żołnierzy zawodowych, warunkiem przystąpienia kandydatów na pilotów do egzaminu wstępnego do Lotniczej Akademii Wojskowej (znanej na całym świecie jako „Szkoła Orląt”) jest ukończenie przez nich, z wynikiem pozytywnym, szkolenia sprawdzającego predyspozycje do pełnienia służby na stanowiskach pilotów (Dz. U. 2017, Poz. 71).

Szkolenie sprawdzające w Lotniczej Akademii Wojskowej realizowane jest w trzech etapach i obejmuje: szkolenie symulatorowe oraz szkolenie teoretyczne i praktyczne szkolenie w powietrzu, realizowane zgodnie z obowiązującym programem szkolenia lotniczego zatwierdzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Dodatkowym kryterium w szkoleniu sprawdzającym jest podział kandydatów na tych z doświadczeniem i bez doświadczenia.

Pierwszy etap, to szkolenie sprawdzające na symulatorze lotu „Selekcjoner”,
w ramach którego kandydat wykonuje trzy loty w czasie około 20 minut każdy. Pierwszy lot, który poprzedza loty sprawdzające, to lot zapoznawczy, niepodlegający ocenie, który ma na celu zapoznanie się kandydata z symulatorem i jego możliwościami pilotażowymi, a wykonywane elementy lotu zależą tutaj od samego kandydata. Kolejne dwa loty, są lotami sprawdzającymi i wykonywane są według scenariuszy znanych wcześniej kandydatowi.  Szkolenie obejmuje dwa ćwiczenia. Pierwsze, to sprawdzenie umiejętności techniki pilotowania, czyli wykonania podstawowych figur pilotażu, takich jak: lot po prostej, zakręty, wznoszenie, zniżanie. Drugie ćwiczenie, to sprawdzenie techniki pilotowania połączone z badaniem psychologicznym, polegającym na wykonywaniu prostych działań arytmetycznych, zapamiętywaniu symboli i rozpoznawaniu kształtów. W trakcie tego ćwiczenia, polecenia są wyświetlane na ekranie monitora w kokpicie symulatora oraz wypowiadane przez syntezator mowy.

Błędy popełniane przez kandydata zliczane są automatycznie przez symulator, a po zakończonym locie powstaje wykres graficzny obrazujący wartości popełnionych błędów. Następnie, w wyniku analizy wykonanego lotu i w oparciu o wprowadzoną do systemu skalę ocen, dotyczącą utrzymywania nakazanych parametrów lotu, system generuje ocenę w postaci liczbowej, a wynik końcowy poszczególnych testów jest generowany w formie oceny ogólnej. W sytuacji uzyskania negatywnego wyniku, po konsultacji z Wojskową Komisją Lotniczo-Lekarską w WIML, kandydat może zostać uznany za osobę z brakiem predyspozycji do zawodu pilota. Uzyskanie oceny pozytywnej jest niezbędnym warunkiem przystąpienia kandydata do II etapu szkolenia.

Drugi etap szkolenia sprawdzającego stanowi szkolenie teoretyczne, które realizowane jest zgodnie z obowiązującym programem szkolenia lotniczego zatwierdzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC). Etap drugi kończy się egzaminem. Jednakże, ten etap szkolenia nie dotyczy kandydatów posiadających doświadczenie lotnicze, czyli mających licencję pilota turystycznego PPL(A), bądź ukończone szkolenie selekcyjne w latach ubiegłych.

Uzyskanie wyniku pozytywnego z etapu pierwszego i drugiego jest niezbędnym warunkiem do dopuszczenia kandydata do trzeciego etapu, tj. praktycznego szkolenia na samolotach w powietrzu.

III etap przebiega w różny sposób, w zależności od posiadanego doświadczenia lotniczego kandydata. Osoba z doświadczeniem lotniczym realizuje to szkolenie według indywidualnego programu. W tym przypadku szkolenie obejmuje loty na wznowienie umiejętności oraz loty sprawdzające. Z kolei, dla osób nieposiadających doświadczenia lotniczego, praktyczne szkolenie w powietrzu prowadzone jest zgodnie z obowiązującym programem szkolenia lotniczego zatwierdzonym przez ULC i maksymalnie wynosi 6 godzin lotu. W trakcie praktycznego szkolenia ocenie podlegają takie elementy, jak: technika pilotowania, komunikacja radiowa, orientacja przestrzenna, zachowanie w sytuacjach szczególnych (awaryjnych), świadomość sytuacyjna. Szkolenie realizowane jest na samolotach Diamond DA20 i Cessna 150.

Po ukończeniu szkolenia sprawdzającego predyspozycje lotnicze z wynikiem pozytywnym, Rektor-Komendant wydaje stosowne zaświadczenie o zakwalifikowaniu danej osoby do postępowania rekrutacyjnego. Jest to pierwszy etap szkolenia lotniczego, bardzo ważny, decydujący o karierze pilota, jego pomyślne ukończenie to początek trudnej drogi w zawodzie pilota wojskowego.